تامین مالی غیرتورمی در بن بست تحریم و اعتماد عمومی به دولت
لباس نو: نایب رییس انجمن اقتصاد ایران با تشریح مدل تامین مالی غیرتورمی، به چالش های این تکنیک در وضعیت فعلی ایران پرداخت و تغییرات کلان در سیاستگذاری های اقتصادی را راه برون رفت از این چالش ها دانست.
فرشاد پرویزیان، نایب رییس انجمن اقتصاد ایران، در گفتگو با خبرنگار مهر با بررسی و تشریح تامین مالی غیر تورمی، به چالش های ساختاری این تکنیک در وضعیت فعلی اقتصاد ایران که در سایه های جنگ اقتصادی و تحریم ها قرار دارد، پرداخت. وی با اشاره به بحران های ساختاری اقتصاد کشور خصوصاً ناترازی های موجود، افزایش بی اعتمادی عمومی و شائبه هایی مانند استخراج بیتکوین برای جبران کسری بودجه، ضرورت بازبینی در سیاستگذاری های کلان را یادآوری کرد و تاکید کرد که مشکلات اصلی اقتصاد ایران فراتر از حوزه اقتصاد و در ساختارهای کلان مدیریتی و بین المللی نهفته است.
تأمین مالی غیر تورمی؛ فرصتی در وضعیت معمول اقتصادی
پرویزیان با اشاره به مفهوم تامین مالی غیر تورمی توضیح داد: این تکنیک به مفهوم تامین مالی بدون خلق نقدینگی است؛ یعنی در این تکنیک پول جدیدی خلق نمی شود و دولت برای تامین منابع مالی خود بجای استقراض از بانک ها، بطورمثال مبادرت به انتشار (و فروش) اوراق قرضه می کند.
وی با تکیه بر این که این تکنیک در وضعیت معمول اقتصادی کارآمد است اظهار داشت: تمامی راهکار ها، فرمول ها و نسخه های اقتصادی که سفارش می شود برمبنای مجموعه ای از نظریات و قوانین تجربه شده در وضعیت معمول اقتصادیست.
او در ادامه اضافه کرد: اما در وضعیت فعلی ایران، که با تورم های بالای ۴۰ درصدی و تحریم های سنگین اقتصادی دست وپنجه نرم می کند، این تکنیک به چالش های جدی برمی خورد. در چنین شرایطی یک اقتصاددان قادر به ارائه سفارش ی اقتصادی نیست چونکه الان مشکلات اقتصادی کشور راهکار اقتصادی ندارد. به همین دلیل باید اذعان داشت که در وضعیت جنگ اقتصادی نباید بدنبال راهکارهای معمول بود چونکه فرمول ها و راهکاهای اقتصادی اساساً برای چنین شرایطی ساخته نشده اند.
چرا اوراق دولتی مشتری ندارد؟
یکی از چالش های تامین مالی غیر تورمی، ناتوانی دولت در فروش اوراق قرضه است. پرویزیان علت این مسئله را بی اعتمادی عمومی به سیاست های اقتصادی دولت و تجربه های ناموفق گذشته دانست.
پرویزیان تصریح کرد تجربه های ناموفق دولت در بورس و سایر حوزه ها، مردم را از خرید اوراق دولتی بازداشته و دولت را مجبور به استقراض غیرمستقیم از بانکها کرده است.
او بیان کرد: انتشار اوراق دولتی با نرخ ۲۰ یا حتی ۳۰ درصد، در صورتیکه تورم بالاتر از ۴۰ درصد است، برای مردم جذابیتی ندارد. علاوه بر این، در نهایت بانکها مجبور به خرید این اوراق می شوند و این اقدام در آخر به چاپ پول و افزایش نقدینگی منجر می شود.
وی اصرار کرد انتشار اوراق با نرخ ۲۰ و حتی ۳۰ درصدی در شرایطی که کشور تورم های بالای ۴۰ درصدی را تجربه می کند نه فقط به ضرر دولت نیست که به سود او هم هست!
چالش های ساختاری اقتصاد ایران در سایه وابستگی به نفت
پرویزیان به وابستگی تاریخی اقتصاد ایران به درآمدهای نفتی پرداخت و گفت اقتصاد ایران طی یک قرن حاضر، عمدتا بر پایه درآمدهای نفتی بنا شده و مدیریت اقتصادی ایران همیشه به درآمد نفتی وابسته بوده است. هرگاه قیمت نفت بالا بوده، فشارهای اقتصادی کم شده و هرگاه قیمت نفت و به تبع آن درآمد نفتی کاهش پیدا کرده، دولت به فکر اصلاحات اقتصادی و افزایش مالیات افتاده است. اما این اصلاحات اغلب به سبب بازگشت درآمدهای نفتی باردیگر کنار گذاشته شده اند و ناتمام مانده است.
اقتصاد ایران؛ در جستجوی تولید واقعی
پرویزیان با تکیه بر ضعف تولید ملی، به وابستگی شدید اقتصاد ایران به واردات و درآمدهای نفتی، بیان کرد: حتی در بخشهایی مانند تولید مرغ، کشور وابسته به واردات نهاده های دامی است. این نشان میدهد که مدل تولید ایران بیشتر شبیه مونتاژ است تا تولید واقعی.
نایب رییس انجمن اقتصاد ایران توضیح داد: مرغی که نطفه، تخم، جوجه، و حتی غذا و فرمول و جیره آن وارد می شود تولید داخل نیست چونکه بمحض گرانی دلار، مرغ هم گران می شود، پس حتی در تولید مرغ و تخم مرغ هم مدل ما مدل تولید CKD است. Completely Knocked Down روشی است که در صنعت، قطعات منفصله را وارد کرده و در کارخانه سرهم (مونتاژ) می کنند.
او افزود: در شرایطی که حتی تولید مرغ و تخم مرغ کشور نیز به واردات نهاده های دامی وابسته است، نمی توان از مدلهای متعارف اقتصادی انتظار معجزه داشت.
شائبه هایی پیرامون بحران ناترازی انرژی
پرویزیان با اعلان اینکه یکی از مسائل اساسی اقتصاد ایران، ناترازی های ساختاری است، به ناترازی های اقتصادی، خصوصاً در عرصه انرژی، اشاره نمود و اظهار داشت:
مساله ناترازی انرژی، شرایط بحرانی در مدیریت این ناترازی و عملکرد ناکارآمد دولت در این عرصه، حتی شائبه هایی نظیر استخراج بیتکوین توسط دولت برای جبران کسری بودجه را در اذهان مردم به وجود آورده است که فارغ از صحت یا عدم صحت این ادعا، چنین مطالبی نشان دهنده عمق بی اعتمادی عمومی به دولت و سیاست گذاران است.
وی اضافه کرد: وقتی مردم به سیاست های اقتصادی اعتماد ندارند و بانکها مجبور به خرید اوراق می شوند، در عمل همان استقراض از بانک هاست اما به روش غیرمستقیم و این روند باردیگر به خلق نقدینگی و تورم دامن می زند.
مسائل اقتصادی یا فرا اقتصادی؟
پرویزیان با تکیه بر این که مشکلات اقتصادی ایران عمدتا ریشه در مسائلی فراتر از اقتصاد دارد، بیان کرد: تحریم های بین المللی، محدودیت در سرمایه گذاری خارجی و ناترازی های ساختاری داخلی، اقتصاد کشور را قفل کرده اند. در این شرایط، روش های متعارف تامین مالی غیر تورمی، نظیر صندوق پروژه، سرمایه گذاری جمعی یا انتشار اوراق که برای اقتصادهای عادی طراحی شده اند نه شرایط جنگ اقتصادی، نمی توانند راهگشا باشند.
او با اشاره به ضرورت بازبینی در سیاستگذاری های کلان اظهار داشت: مشکلات اساسی ساختاری و مدیریتی باید قبل از هر اقدامی در عرصه اقتصادی حل شوند. بدون تغییر در این ساختارها، هرگونه اصلاح اقتصادی تنها به نتایج کوتاه مدت و ناکافی منجر خواهد شد.
نایب رییس انجمن اقتصاد ایران تاکید کرد که مدلهای تامین مالی غیر تورمی، همچون انتشار اوراق، در وضعیت عدم اطمینان اقتصادی و نوسانات شدید نرخ ارز نمی توانند به تنهایی مشکلات را حل کنند و نیاز به بازبینی جدی در سیاستگذاری های کلان وجود دارد.
وی در آخر اشاره کرد: تا آن زمان که مسائل کلان مدیریتی و ساختاری حل نشوند، هرگونه اصلاح اقتصادی موقتی و ناکارآمد خواهد بود. این تغییرات اساسی لازمه عبور از بحران اقتصادی و بازگشت اعتماد عمومی به سیاست گذاران است.
منبع: lebaseno.com
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب