مهر بررسی كرد؛
شکاف مالیاتی در صنف طلا
لباس نو: لباس نو: بررسی آمارها نشان میدهد کارمندان دولت بطور متوسط نزدیک به 9 میلیون تومان سالیانه مالیات پرداخت کرده اند، اما مالیات طلافروشان بسیار ناچیز بوده است.
به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری مهر، «شکاف مالیاتی» به مفهوم میزان درآمدی است که کشورها به دلیل فرار و اجتناب مالیاتی از طرف مؤدیان و یا گسترش اقتصاد زیرزمینی از دست می دهند؛ به همین جهت، میزان شکاف مالیاتی یکی از معیارهای مهم برای سنجش موفقیت و کارآمدی نظام مالیاتی هر کشوری به حساب می آید.
مطابق اظهارات مقامات سازمان امور مالیاتی در سال گذشته، بیش از ۴۷۰ هزار میلیارد تومان درآمد مالیاتی عاید دولت شده است اما برمبنای بررسی های انجام شده در سال ۱۳۹۸، میزان شکاف مالیاتی کشور حدود ۹۷ هزار میلیارد تومان تخمین زده شده است؛ البته باتوجه به تورم بالا در ضمن این سال ها، میزان شکاف مالیاتی هم اکنون نیز بطور قطع بیش از این رقم است. نکته قابل توجه این است که حدود ۵۰ هزار میلیارد تومان از شکاف مالیاتی محاسبه شده به مالیات بر درآمد مشاغل مربوط می شود.
کارمندان ۲ برابر اصناف مالیات می دهند!
نگاهی به آمار درآمدهای مالیاتی در ۱۱ ماهه سال قبل نشان میدهد که در ضمن این مدت، در مجموع بیش از ۷۴ همت از محل مالیات بر درآمد محقق شده است که حدود ۷۰ همت از این میزان را قشر حقوق بگیر و مشاغل پرداخت می کنند و مابقی مربوط به سایر سرفصل ها نظیر «مستغلات» و «متفرقه» است.
از مجموع ۷۰ هزار میلیارد تومان درآمد مالیاتی مذکور، کارمندان درمجموع نزدیک به ۴۶ هزار میلیارد تومان مالیات پرداخت کرده اند که حدود ۲۰ همت آن، سهم کارمندان بخش عمومی (دولتی و حاکمیتی) و نزدیک به ۲۶ همت سهم کارمندان بخش خصوصی بوده است. مابقی درآمدهای مالیاتی از این محل یعنی حدود ۲۴ هزار میلیارد تومان نیز از بخش مشاغل پرداخت شده است؛ به عبارت دیگر کارمندان نزدیک به ۲ برابر مشاغل مالیات می پردازند.
نکته جالب توجه این بوده که رقم شکاف مالیاتی در بخش مشاغل در سال ۱۳۹۹ با رشد همراه بوده و به ۵۴ هزار میلیارد تومان رسیده است و این امر بیان کننده آن بوده که سازمان امور مالیاتی همچنان در شناسایی و دریافت مالیاتی از فراریان و متخلفین با مشکل مواجه می باشد. بر طبق اطلاعات موجود از اصناف مشمول تبصره ماده ۱۰۰ قانون مالیات های مستقیم در سال ۱۴۰۱، حدود ۹۰ درصد از کسب وکارها کمتر از ۵ میلیون تومان مالیات بر عملکرد می پردازند.
طبق ماده ۱۰۰ قانون مالیات سازمان امور مالیاتی کشور، بمنظور گسترش فرهنگ مالیات و تشویق مودیان به پرداخت مالیات، علاوه بر جریمه های مالیاتی، مشوق های مالیاتی مختلفی را نیز برای مشمولین، در نظر گرفته است.
یکی از مشوق های مالیاتی قانون مالیات های مستقیم، صاحبان مشاغل، در صورتیکه مجموع فروش سالیانه آنها، تا ۱۰۰ برابر سقف معافیت مالیاتی باشد، از ثبت نام اظهارنامه مالیاتی معاف هستند. اما از آنجائیکه برخورداری از مزایای مالیاتی تبصره ماده ۱۰۰، منوط به دارا بودن شرایط قانونی و ثبت نام اظهارنامه مخصوص آن بوده، لازم است تا مودیان مالیاتی با شرایط این ماده آشنا باشند.
عجیب اینجاست که سازمان امور مالیاتی در تمامی این بازه های زمانی به آسانی و بدون هیچ مشکلی مالیات کارکنان بخش عمومی و خصوصی را دریافت کرده است، به عبارتی، قبل از پرداخت حقوق این افراد، مالیات از هزینه پرداختی کسر گردیده؛ اما درباب دریافت مالیات از درآمد مشاغل، زیر سایه تعلل در اجرای قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مؤدیان همچنان مشکلات بسیاری وجود دارد.
در همین رابطه، مهدی موحدی بکنظر، رییس مرکز آموزش سازمان امور مالیاتی پارسال گفت: «در مشاغل در رابطه با حقوق بگیران دولتی، این افراد به صورت میانگین در سال ۱۴۰۰، حدود ۹ میلیون تومان مالیات پرداخت کرده اند؛ این در شرایطی است که مالیات ابرازی از طرف ۴ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر از سایر مشاغل در همین سال حدود ۱۱ هزار میلیارد تومان بوده است؛ به عبارت دیگر هر کدام از این مشاغل ابراز کرده اند که در سال ۱۴۰۰، حدود ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان مالیات بپردازند.»
بر همین اساس گفته می شود، میانگین مالیات ابرازی ۲۳ صنف در سال ۱۴۰۱ نیز ۳/۴ میلیون تومان است. ماجرا وقتی جالب تر می شود که اصناف به طور معمول به مالیات پرداختی خود نیز معترض هستند و رقم مالیاتی را ناعادلانه می دانند، این در حالی بوده که مطابق با اطلاعات موجود حدود ۹۴ درصد از مودیان استفاده کننده از تبصره ماده ۱۰۰ بابت عملکرد سال ۱۴۰۰، مالیاتی پرداخت نکرده اند یا کمتر از ۱۰ میلیون پرداخت مالیات داده اند.
مودیان مالیاتی استفاده کننده از تبصره ماده ۱۰۰ (عملکرد سال ۱۴۰۰)
تعداد (هزار نفر)
مالیات (میلیارد تومان)
سرانه
درصد از کل (تعداد)
معاف
۱۷۴۴
۰
۰
۵۶.۵
صفر تا ۵ میلیون تومان
۸۷۴
۱۵۹۸
۱.۸
۲۸.۳
۵ تا ۱۰ میلیون تومان
۲۶۶
۲۲۹۲
۸.۶
۸.۶
۱۰ تا ۲۰ میلیون تومان
۱۱۸
۱۷۱۰
۱۴.۵
۳.۸
۲۰ تا ۳۰ میلیون تومان
۲۵
۶۱۰
۲۴.۴
۰.۸
بالای ۳۰ میلیون تومان
۳۱
۱۹۱۹
۶۱.۹
۱
مجموع
۳۱۰۰
۸۱۳۲
۲.۶
۱۰۰
به عبارت دیگر ممکنست یک فرد بازاری با هزینه های میلیاردی با یک کارمند که حقوق ثابتی دارد، مالیات برابری پرداخت کرده باشد، البته شواهد بیان کننده آن بوده که بیشتر بازاریان مالیات کمتری نسبت به کارمندان دولت و حتی کارگران پرداخت کرده اند.
مالیات عجیب و اندک طلافروشان
بیش از ۲۰ هزار واحد صنفی در صنف طلا و جواهر مشغول به فعالیت هستند، اما مطابق با اطلاعات موجود سرانه مالیات ابرازی این رسته کاری در سال ۱۴۰۰ بطور متوسط ۶.۷ میلیون تومان بوده است.
نکته جالب توجه این بوده که از میزان سرانه مالیات قطعی و تبصره ماده ۱۰۰ این صنف در ۱۴۰۰، اطلاعاتی موجود نیست، بااین وجود بررسی عملکرد مالیاتی اصناف طلا و جواهر کشور در سالیان گذشته حکایت از وجود شکاف مالیاتی شدید در این بخش دارد.
عملکرد مالیاتی اصناف طلا و جواهر کشور در سالیان اخیر
(ارقام جدول بصورت میلیون تومان است)
عملکرد سال
تعداد مودی (هزار نفر)
سرانه مالیات ابرازی - اظهارنامه
سرانه مالیات قطعی - اظهارنامه
سرانه مالیاتی قطعی - تبصره ۱۰۰
سرانه مالیات قطعی (میانگین)
۱۳۹۸
۱۴.۵
۳.۴
۱۹.۵
۴.۳
۱۱.۲
۱۳۹۹
۱۶.۵
۳.۶
۱۳.۵
۴.۱
۸.۸
۱۴۰۰
۲۰.۲
۶.۷
نامشخص
نامشخص
نامشخص
این در حالیست که برای آغاز به کار در صنف طلا و جواهر نیاز به سرمایه اولیه بالایی است، بنابراین افرادی که در این عرصه مشغول به فعالیت هستند منطقاً باید حداقل از کارگران و کارمندان درآمد بیشتری کسب نمایند؛ درآمد بیشتر خود نیز مستلزم پرداخت مالیاتی بالاتر نسبت به سایر افراد است، اما شواهد حکایت از ماجرای دیگری دارد.
وفور کارت به کارت در صنف طلا و جواهر
مشاهدات میدانی خبرنگار مهر از واحدهای صنفی سطح شهر و گفت و گو با خریداران سکه و طلا بیان کننده آنست که فروشندگان با بیان شماره حساب خود، هزینه مدنظر را بصورت کارت به کارت دریافت می نمایند.
این شیوه که در یکی دو سال اخیر در اصناف مختلف قابل مشاهده می باشد، همچنان کلیدی ترین مسیر در راستای فرار مالیاتی است، با این وجود مسئولان سازمان امور مالیاتی در هفته های اخیر از شناسایی حساب های شخصی افراد متخلف آگاهی داده اند.
نکته جالب توجه این بوده که از اعضای اتحادیه طلا و جواهر، هستند کسانی که شماره کارت فرد نامشخص (غیر صاحب واحد صنفی) را به جهت دریافت هزینه فروش طلا اعلام نموده اند، البته این امر معطوف به صنف طلا و جواهر نبوده و در سایر اصناف نیز به وفور قابل مشاهده می باشد.
در واقع شماره حساب همسر، یکی از نیروهای کار، اقوام و یا دوستان توسط تعدادی از فراریان مالیاتی به خریدار اعلام می شود و تا آن زمان که قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان بطور کامل اجرا نشود نمی توان انتظار اتمام اینطور تلاش ها برای فرار مالیاتی را داشت.
به عبارتی اگر صورت حساب الکترونیک در تمامی مشاغل اجرا شود، دیگر برای فروشنده تفاوتی ندارد که هزینه کالا و خدمات خودرا بصورت نقدی، کارت خوان یا کارت به کارت دریافت نماید و در نهایت باید مالیات را پرداخت نماید.
از سوی دیگر برخوردهای سطحی با فراریان مالیاتی سبب شده است که اینگونه افراد خودرا در ماجرای مالیات پرداختی محق بدانند و با شیوه های مختلف بدنبال عدم پرداخت مالیات باشند، درصورتی که سازمان امور مالیاتی جرایم سنگینی برای اینگونه از افراد، در نظر بگیرد و ریسک فرار مالیاتی را بالا ببرد، شاهد این حجم از شکاف مالیاتی در کشور نخواهیم بود.
به گزارش لباس نو به نقل از مهر، بنا بر نظرات کارشناسان اقتصادی، باتوجه به حجم بالای اقتصاد غیررسمی در ایران، میزان فرار مالیاتی و عدم شفافیت در بخش اصناف نیز بسیار زیاد است؛ بدین منظور استقرار پایه مالیاتی «مالیات بر مجموع درآمد» می تواند مناسب ترین گزینه برای گرفتن مالیات در کشور باشد، تحقق این پایه مالیاتی در کنار پیاده سازی کامل قانون سامانه مؤدیان می تواند خلاءهای ناشی از عدم شفافیت، قاچاق و خلاف اظهاری و فرار مالیاتی را پوشش دهد.
منبع: لباس نو
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب